सेन्टिनियलका छालहरु

 

सेन्टिनियलका छालहरु

 ग्रिष्मको उज्वल रश्मिले 

सल्बलाएका सेन्टिनियलका छालहरु,

जसबाट स्नेहका संदेश लिएर उडेका छन,

 उन्मुक्त समिरका स्नेही स्पर्श,

जो तन्नेरी जोडीहरुका गालामा

मादकता छर्कीरहेका छन्   ||

घुमाउरो सेन्टिनियलका पेटीमा,

        आफ्नै ‘कोकुन’ मा रमाईरहेका जोडीहरु,

आफैमा हराएकाहरु,

जस्कोलागी उनीहरुको संसार भन्दा बाहिर

 कसैको अस्तित्व नै छैन,

छाल बाट उछिट्टीएका उन्मादमा

रमाएर,

लार्बराएका पैताला घिसार्दै ,

हिड्ने चाल नै बिगार्दै छन |

        ||||

सेन्टिनियलका छालहरु मा,

तातेका केहि  बाफ,

हुर्हुरिएर प्रौढ छालाहरुलाई हिर्काउदै छन,

जो आफ्नो बिगत सम्झिन

दैतरीहरुसंग,

तातो कफीको चुस्की सुस्तरी लिदैछन,

किनारका रेस्टुराहरुमा ||

यि प्रौढका वैशमा,

यो सेन्टिनियलका यस्तो थिएन शायद,

थियो होला बरु, प्रौढहरुका स्नेह जस्तै,

अझै शान्त र मनोरम |

आफ्ना मायालुहरु संग

जंगली बुटाहरु पन्छाउदै,

 जव उनीहरु सुस्त हिड्थे

तव ती जंगली हासहरु पनि,  

कराउदै उनीहरु पछीपछी दौडिन्थे | 

   सेन्टिनियलका छालहरुमा,

        उनिहरूका वैशका इतिवृत्ति,

 अहिले छाल बनेर छचल्किदै छन् ||

||||||||

 

अचेल, यहाँ हाट बजार लाग्छ,

कमाउनेहरुको ब्यापार चलेको छ |

कतै देखिछ, कलाकारहरुको कलाकारि,

कतै ब्यायाम र बाजिका खेल |

अहिले यान्त्रिकता बढेको छ यहाँ ,

उन्मुक्तता भन्दा ब्यबसायिकता बढेको छ |

डर यहि छ,

यी सेन्टिनियलका उन्मुक्त छालहरु लाई

कतै यसैको बानि नपरोस |

 

||||||    

 

सेन्टिनियलका छालहरु,

जो ग्रिष्ममा तातो बाफ बनेर उड्छन

तर हामीलाई स्पर्शगर्दा शितल बाष्पकण हुन्छन |

यो नै नियति हो छालहरु को

उनीहरु यसैको लागि शृष्टि भएका हुन् |

 

तर नियति कठोर पनि हुन्छ ,

 जव हेमन्तको प्रहारले

कठान्ग्रिन्छ उनीहरुको आवरण,

लाग्छ प्रलयको ताण्डव यहि हो |

बिचरा ती छालहरू,

    शैनिकको बुटले कुल्चिएको,

कोमल फूलका स्निग्धता जस्तै,

 खण्डित, बिबश,  अचेत, अशक्त बन्छन

जव हुन्छन पाषाण हिउका नियन्त्रणमा |

आफ्नो अस्तित्व सुम्पेका नगरबधुहरु जस्तै

आफ्ना चित्कारहरु भित्र भित्रै कैद गरेर,

हराएका शुन्दर आत्माहरु ||        

 

ति पशु पंक्षीहरु, जो सेन्टिनियलका परिधिमा

उफ्रिन्थे, डुक्रिंन्थे, पौडिन्थे, रमाउथे

जसका संसार, त्यसै सेन्टिनियलका परिधिमा सिमित थियो,

जसको सुन्दरता त्यसै परिधिमा मुस्कुराएको थियो|

हात समात्दै हिड्ने ति युवाका जोडीहरु,

कफीका चुस्की लिएर डिलमा बस्ने प्रौढहरु,

अहिले हेमन्तको प्रहारले,

देशविहिन नागरिकका हरण भएको अहम् जस्तै,

दयनीय बनेका छन  ||

||||||||||

 

भनिन्छ, सुख र दुख्ख: एउतै मोहोरका दूई पाटा हुन्,

शृष्टिकर्ताको बिधानमा

दुबैको अनुभव जीवनमा गर्नु जरुरि छ,

भोग्दै आएको छ,  हरेक मानिस ले पनि,

 यहि नियति, देव र दानवको |

 

सेन्टिनियलले संदेश दिएको छ ,

यहि बिधानको स्मरण गराएको छ |

यो परिक्षामा सफल हुन प्रेरणा दिएको छ,

       जसमा दुखका पिडा बाट आफुलाई समाल्न सकियोस |

यी छालहरुले, यहि नियतिको खेल देखाउने गर्छ,

जीवनका अबरोह र आरोहको पाटापेक्ष गर्नेगर्छ,

जसले यो सत्य बोध गर्छ,

ति हाँसहरु, युवाहरु,  प्रौढहरु, ब्यापारीहरु, जीवन्त छालहरु,

फेरी नयाँ जीवनको शुरुवातमा निस्किने छन,

अबुझ असफललाई उतै छोडेर|

|||||||||

सेन्टिनियलका छालहरु,

यसैगरी सुसाई रहनेछन,

हरेक पाषाणता पछी पनि,

शृष्टिको बिधानको सम्झना गराउदै,

हरेक युगमा ||

   

-विकासराज सत्याल, शान्तिनगर (पौष ६, २०७९)   

 (सेन्टिनियल, अमेरिकाको १० हजार ठूला पोखरी भएको मिन्नीसोटा राज्यमा भएको एउटा मानव निर्मित सुन्दर पोखरी भएको पार्क हो, जसको कूल क्षेत्रफल ९७ हजार बर्ग मिटर छ र जसमा २.४ किमी लामो हिड्ने ढुंगे बाटो बनेको छ | यसै पोखरी वरिपरी केहि महिना, करिब दैनिक, हिड्दा संगालेको अनुभूति यहाँ पस्किएको हो |) 

 

ईन्धनको राजनीति

 

O{Gwgsf] /fhgLlt M t]>f] ljZj o'4sf] ;+s]t

ljsf; /fh ;Tofn 

 

O{Gwgsf] /fhgLlt gofF xf]Og, eg] w]/} k'/fgf] klg xf]O{g . klxnf] ljZjo'4tfsf  b]zx? lar emu8f x'g'sf] k|d'v sf/0f s'g b]z of k|b]zdf w]/} ;'g, lx/f hjfx/t, d;nf, hgfj/sf km/, sf7 / dfgj bf;bf;L 5g\ ToxfF cfˆgf] clwkTo sfod ug]{;s] ;DkGg xf]OG5 eGg] tfgftfgLsf] kmn:j¿k g} o'4 x'g]uy{\of]] . o;} sf/0f clk|msL b]zx?, ef/t / s]lx cGo Pl;of k|zfGtsf b]zx? nfO{ a]nfot, k|mfG; :k]g h:tf o'/f]k]nL zlQm/fi6«x? n] cfˆgf] pklgj]z agfpg] qmd To;tfsf lgs} rNof] . o:tf tfgftfgLn] ;+;f/ el/ czflGt / cl:y/tf NofPsf] lyof] h;f] kmn:j¿k ljZjo'4x? eP .  

bf]>f] ljZjo'4 / To;kl5sf] lzto'4 klg O{Gwgsf] sf/0f n] geO{ ;}GozlQmsf] pGdfb / k'/fgf] o'4sf] t';sf] sf/0f rDs]sf] lyof] eGg ;lsG5 . dfgj ;Eotfsf] cfw'lgs/0f ;+u} cf}Bf]lusLs/0f n] ljsl;t /fi6«x? sf] lge{/tf, h}ljs OGwgdf qmdz a9\b} uof] .  hj uf8L, xjfO{hxfh / kfgLhxfh h:tf h}ljs OGwgdf g} lge{/ snsf/vfg / d]lzgx? sf] ljsf; / k|of]u a9\gyfNof], O{Gwg g} ljZj zlQm / cfw'lgstfsf] kof{jfrL zAb aGb} uof] . bf]>f] ljZj o'4 k5Lsf] lzto'4 sfndf cd]l/sL u'6sf o'/f]k]nL nufotsf /fi6«x? df / cfsf]{ v]dfsf ?;L u'6sf /fi6«x? df Jofks ?kdf, :jtGq ?kdf / k|lt:kwf{Tds ?kdf – la1fgsf cfljisf/ x'gyfn] h;sf] nflu sf]O{nf of k]6«f]lnod h:tf kf/Dkl/s O{Gwg k|;:t rflxg] x'b}uof] . cd]l/sL / ?; v]dfsf /fi6«x? df Ps cfsf{ nfO{ k5L kg]{ k|lt:kwf{ lta|tfsf ;fy rln/x]sf] lyof] . o; k|lt:kwf{Tds cfw'lgs/0fsf] kl/0ffd:j¿k g}  h}ljs OGwgdf / sf]O{nf h:tf kf/Dkl/s O{Gwgsf] pkof]u lg/Gt/ a9\b} uPsf] xf] .

kf/Dkl/s O{Gwgsf] Oltxf; x]g]{ xf] eg],uPsf] sl/a ^) aif{df -;g\ !(^% af6 @)@! sf] lardf_, ljZjsf] k]6«f]lnod kbfy{sf] vktdf @#^Ü sf] j[l4 ePsf] cS;kmf]8{ ljZjlaBfnosf] tYof+sdf b]lvG5 . of] lzto'4sf] pQ/fw{ / To; k5Lsf] ;a}eGbf dxTjk"0f{ kl/jt{g xf] . /dfOnf] s'/f, %^ aif{sf] cGt/fndf ePsf] k]6«f]lnod kbfy{sf] of] vktdf, ;a}eGbf a9L j[l4 Plzof k|zfGt / blIf0f Plzof If]qdf ePsf] b]lvG5 . a+unfb]zdf of] j[l4 #$$!Ü / ef/tdf !$^^Ü ePsf] b]lvG5, hf] ce"tk"j{ 36gf qmd x'g\ . o;l/ O{Gwg, vf;u/L k/Dk/fut O{Gwg, hf] b]zsf] /fd|f] ;+rfng / cfly{s k|ultsf] ckl/xfo{ cfjZostf aGb} uPsf] lyof], ;+u ;fdl/s dxTj hf]l8g yfNof], hf] ld;fO{n h:tf o'4 c:q eGbf klg a9L k|efjzfnL b]lvPsf] 5| .

 ;g\ !(&# sf] cf/a O{h/fon o'4df O{h/fonsf] kIf lnPsf] cd]l/sfnfO{ vf8Lsf O{/fg nufotsf cf]k]s /fi6«x?n] ?;sf] O{zf/fdf, k]6«f]lnodsf] cfk"lt{df 7"nf] s6f}tL ul/lbP . of] 36gf b]lvg} adsf] ;§f k|ltåGåLx? sf] 3f+6L lgd7g …k]6«f]lnod c:qÚsf] k|of]ux'g z'?ePsf] dfGg ;lsG5 . ;g\ !(&# sf] pQ/fw{df cf]k]ssf] n] u/]sf] s6f}tLsf] sf/0f d]lzg / cf}Bf]lusLs/0fdf km8\sf] dfb}{uPsf] cd]l/sfdf O{Gwgsf] 7"nf] xfxfsf/ b]lvof], Toxfsf k]6«f]n kDkx?df uf8Lsf nfdf nfO{g b]lvg yfNof] / a]/f]huf/L a9\of] . o;sf] kmn:j¿k ljZjel/g} dGbL klg z'? eof] . of] OGwg ;+s6sf] ;dfwfgsf] nflu g} cd]l/sfsf] kxndf ljZj phf{ ;+3-cfO{ O{ P_ sf] :yfkgf ul/Psf] xf] h;n] O{Gwgdf cf]k]sn] nufPsf] gfsfaGbL dGy/ kfg]{ sfd ug{ z'?uof]{ .  

cfsf]{ 36gf, ;g\ !(()÷(! sf]  O/fs / s'a}tsf] vf8L o'4sf] xf] h;sf] d"ndf s'a}t l:yt s]lx t]nsf] e08f/ s;sf] clwgdf x'g'kg]{ eGg] laafb lyof] . clxn]sf] ?; o'qm]g aLrsf] gofF o'4sf] aflxl/ sf/0f k|e';Qfsf] n8fO{ b]lvPklg lelq sf/0f O{Gwge08f/ dflysf] cflwkTo xf]Og g} eGg ;lsGg lsgeg] of] o'4sf] pQ/fw{ xf] eg], ?; n] o'qm]gsf cf0fljs / ef}ule{s Uof;sf e08f/df sAhf u/]sf] 5 / ?; af6 o'/f]k lt/ hfg] ef}ule{s Uof;sf kfO{k aGbub}{ of] hf8f]df o'/f]k nfO{ 7"nf] ;+s6df kfg]{ wlDs lbPsf] 5 . o; o'4sf] kl/0ffd:j¿k clxn] ;+;f/ el/ O{Gwgsf] ;+s6 b]lvPsf] 5 . ptf cd]l/sf n] ?; af6 7"nf] kl/0ffddf x'g]u/]sf] k]6«f]lnodsf] lgof{tdf cGs'zL nufP/ cfˆgf ldq /fi6x?n] of] glsg'g eGg] lJxk hfl/uof]{ . oL ;a}sf] kl/0ffd :j¿k sf]/f]gf n] u|l;t ljZj cy{tGqdf k'g g/fd|f] cfly{s dGbL z'? ePsf] 5 .  

 

s] h}ljs OGwgsf] eljio ;lsPsf] xf] < 

h}ljs OGwgsf cg]s a]kmfObf 5g hf] cfh k[YjL / To;df a:g] hLj n] k|ToIf cg'ej ug{ yfn]sf 5g .  hnjfo' kl/jt{g, afo' k|b'if0f, sfa{g pT;u{ , xl/tu[x k|efj h:tf zAb cr]n ;a}n] yfxfkfpg] zAb alg;s]sf 5g . ;f]rf} olb xl/tu[x k|efjn] g]kfnsf lxdfnx? df lxp hDg 5f]8]/ ;u/dfyf h:tf r'r'/f s]jn sfnf 8fF8f dfq /x] eg] g]kfnsf] eljio s] xf]nf < g]kfnsf] hnlaB't, ko{6g, s[lif, h}ljs lalawtfsf] eljio s] xf]nf < elgG5, x/]s aif{ lxdfndf lxp ylkg] qmd 36\b} 5 / jftfj/0f tftf] x'b} hfbf lxp klUng] qmd eg] a9]sf] 5 . olb of] b'j} k|lqmof olx /ˆtf/ n] a9\g] xf] eg] cfpbf] #)–$) aif{ k5L lxdfn gfËf x'g] cg'dfg Ol;df]8 h:tf ;+:yf n] u/]sf 5g . o;}u/L pQ/L / blIf0fL „'ax?df lxp klUng] qmd a9]sf] 5 eg] ;fu/ t6Lo sltko zx/x? ;d'›sf] ;tx a9]/ kflg d'lg hfg] cg'dfg ul/Psf] 5 . of] ;a}sf] d"n lhDd]jf/ sf/s h}ljs OGwg g} 7flgG5 . of] tfkqmd a[lWbsf] k|lqmof a'‰g]x? a]nfa]nfdf a9L sfa{g pT;u{ ug]{ b]zx? h:tf] rLg, cd]l/sf, ?;, DoflS;sf], a|flhn h:tfnfO{ gjLs/0fLo phf{sf] k|of]x a9fP/ h}ljs OGwgsf] pkef]u 36fpg r]tgf, cfu|x / cem afWoug]{ k|of; ul//x]sf 5g\ . t/ cfhsf] ldlt ;Dddf h}ljs OGwg k|of]u ug]{ 7"nf /fi6«x? n] To; s'/fdf Tolt uDeL/ eP/ WofglbPsf] b]lvGg .

tnsf] lrqdf b]lvG5 uPsf] #) aif{df -;g\ !(() b]lv @)@) ;Dddf_ vlgh t]nsf] pkof]u #&Ü af6 em/]/ @(=%Ü df dfq k'u]sf] 5 / sf]O{nfsf] vkt @%=$Ü af6 @^=*Ü k'u]sf] 5 . o; tYof+sn] pkef]u k|a[lQdf ;'wf/ ePsf] ;+s]t b]vfPsf] 5}g . o'/f]ksf sltko b]zx?n] zf}o{ phf{df a9L hf]8lbg] / zx/L oftfoft, 3/ ttfpg] b]vL zf}o{ uf8Lx? ;d]tsf] k|of]u a9fpg] k|of; z'?uo]sf 5g . of] ;sf/fTds k|ofz xf] . t/ o;af6 ljZj kof{j/0fdf pNn]vgLo ?kdf kl/jt{g eg] x'Gg . lsgeg], cd]l/sf rLg / ?; h:tf b]zx? sf] bfhf]df klZrdL o'/f]ksf] xl/tu[x pT;u{ cfkm}df Tolt w]/} 5}g . ;g\ @)@) df ljZjsf] s"n sfa{g8fOcS;fO8 pT;u{ #%=% ca{ 6g lyof] hjls ;Dk"0f{ o'/f]ksf] sl/a #=% ca{ 6g dfq lyof] . ptf rLg PSn}sf] of] pT;u{ (=* ca{ 6g / cd]l/sfsf] %=$ ca{ 6g lyof] . t;y{ rLg / cd]l/sf ljZjsf 7'nf k|b'ifs /fi6«nfO{ x'g\ h;nfO{ of] pT;u{ 36fpg x/]s jftfj/0f ;Dd]ngdf bjfa lbg]ul/G5 . o;sf] nflu oL 7"nf k|b'ifs /fi6«x? hf] la1fg / k|ljlwdf Hofb} cuf8L klg 5g o:tf k|ljlwsf] pTkfbg ug{ hf]8 lbg' kg]{ b]lvG5 h;af6 k|b'if0f Go"g ug{ ;lsof]; . t/ oL /fi6«nfO{ k|b'if0f eGbf cfˆgf] cy{tGqsf] a9L lrGtf ePsf] b]lvG5 . cd]l/sf s} s'/f ubf{, o;sf] 6]S;; h:tf] /fHo hxfF ;a}ebf a9L t]n pTkfbg x'G5, ToxfF l/klAnsg kf6L{n] hlxn]klg lhTg'df Tof] kf6L{n] 7"nf t]n dxfhgx? nfO{ glr8fpg] gLlt lng' g} k|d'v sf/0f xf] h:tf] b]lvG5 .   

 lrqdf b]lvG5 o:tf gjLs/0fLo phf{sf] pkef]u ;g\ @)@) ;Dddf klg s]jn @=%Ü sf] xf/fxf/Ldf /x]sf] 5 hf] Hofb} Go"g xf] . hnlaB'tsf] k|ult klg emG8} zf}o{phf{ s} :t/df lgDg b]lvG5 . jf:tjdf ;a} vfn] gjLs/0fLo phf{sf] k|of]udf clxn] b]lvPsf] ;d:of o;sf] e08f/0f xf] . phf{ e08f/ ug]{ Aof6«L h:tf ;lhnf] k|ljlwsf] /fd|f] ljsf; ePsf]  5}g . hj;Dd of] If]qdf k|ljlwn] 7"n} km8\sf] dfb}{g  k/Dk/fut O{Gwgsf] pkef]udf pNn]vgLo s6f}tL x'g] b]lvGg . o;l/ x]bf{ cg]s b'u{'0f x'bfx'b} klg h}ljs OGwgsf] eljio cfpbf] b"O{ tLg b;s ;Dd o;}u/L sfod x'g] b]lvG5 .        

 

vlgh t]nsf] a9\bf] pTkfbg / pkef]u

uPsf] tLg bzs -;g\ !(() b]lv @)@) ;Dddf_ vlgh t]n cyf{t\ k]6«f]lnod kbfy{sf] pTkfbgdf / pkef]udf gf6sLo kl/jt{g cfPsf] b]lvGg . dflysf] lrqdf b]lvG5 sf]Onf, k]6«f]lnod kbfy{ / e"ueL{o Uof; h:tf k/Dk/fut O{Gwgsf] pTkfbgnfO{ hf]8\g] xf] eg] afls cGo O{Gwg -h;df hnlaw't, zf}o{ tyf afo', cf0fljs / h}ljs k5{g_, sf] pTkfbg Hofb} Go"g / j[l4 guGo 5 . cGodf kg]{ hnlaw'tsf] ef/ # k|lt;t eGbf sd / zf}o{ tyf afo' O{Gwgsf] ef/ # k|lt;t eGbf sd 5 -tflnsf !_ . pTkfbg cg'?k g}  O{Gwgsf] pkef]u klg ePsf] x'g'k5{ eGg] cy{df oxfF ljZn]if0f ul/Psf] xf] . of] lrq af6 of] klg b]lvG5 ls kl5Nnf] % aif{df, sfa{g pT;u{ / xl/t u[xsf] gf/f hlt;'s} k|jn ePsf] eP klg a}slNks O{Gwgsf] k|of]u / pTkfbgdf To; cg';f/sf] pkef]u x'g;s]sf] 5}g / k/Dk/fut O{Gwg dflysf] lge{/tf 36]sf] 5}g .

tflnsf ! – ut #) aif{sf] ljZj phf{ pkef]usf] ;+/rgf-Ü_

+;fn -O:jL_	sf]Onf	e"ueL{o Uof;	cf0fljs	hnlaw't	zf}o{ / afo'	h}ljs	vlgh t]n	s"n
!(()	@%=$	!(=)	^=)	@=#	)=$	!)=!	#&	!))=)
!((%	@$=)	!(=^	^=^	@=#	)=%	!)=#	#^=&	!))=)
@)))	@#=!	@)=^	^=&	@=@	)=^	(=(	#^=&	!))=)
@))%	@^=)	@)=%	^=#	@=@	)=^	(=#	#%	!))=)
@)!)	@*=%	@!=#	%=^	@=#	)=^	(=@	#@=#	!))=)
@)!%	@*=#	@!=%	$=(	@=%	!=%	(=@	#@=!	!))=)
@)@)	@^=*	@#=&	%=)	@=&	@=%	(=*	@(=%	!))=)

->f]tM cfO{ O{ P_                                        

 

vlgh t]nsf >f]t /fi6«x? / lge{/tf

vlgh t]ndf clxn] b]lvPsf] ljZjsf] lge{/tfsf] rrf{ dfly ul/of] . cTolws vkt x'g] b]zdf g} pTkfbg x'g] ePsf] eP, cyf{t\ cfTdlge{/ x'g] ePsf] eP, ;+;f/sf] /fhgLlt cfhsf] h:tf] hl6n / b'vb x'g] lyPg . clwsfz cfw'lgs o'4sf] ldof] olx t]nsf] /fhgLlt xf] eGg] rrf{ klg dfly ul/of] . o;sf] cy{–/fhgLlt cem a'Hg pTkfbs / pkef]Qmf /fi6«x? sf] t]n dflysf] lge{/tf af/] hfGg' cfjZos 5 . ;+o'Qm /fHo cd]l/sf t]nsf] ;a}eGbf 7"nf] pTkfbs xf] eg] Tof] eGbf 7"nf] pkef]Qmf klg xf] -tflnsf @_ . cd]l/sf nfO{ b}lgs !((=^ nfv Aof/]n t]nsf] cfjZostf k5{ hjsL p;sf] cfˆgf] pTkfbg !*!=* nfv Aof/]n dfq 5 . t;y{ p;nfO{ x/]s lbgsf] !&=* nfv Aof/]nsf] sld x'G5 . sf]/f]gf sfndf p;sf cg]sg t]n ˆofS6«Lx? aGb eP h;sf] nflu sf]/f]gf k5L clxn] p;nfO{ 7"nf] cefasf] ;fdgf ug{' kb}{5 . cf]k]ssf] 8fnf]df x]bf{, ck|f]zf]lwt sRrf t]nsf] cf};ft d'No, gf]e]Da]/ @)@@ df cd]l/sL 8n/df *#=!^ lyof] . of] lx;fan] cd]l/sfnfO{ b}lgs !$ s/f]8 *) nfv 8n/sf] t]n cGoGq af6 lsGg'k5{ . cd]l/sf cfkm}df 7"nf] pTkfbs klg ePsf] n] p;nfO{ of] lge{/tf s]lx ;xh 5 hjsL rLg, ef/t, hfkfg, blIf0f sf]l/of h:tf /fi6«nfO{ of] lge{/tf Hofb} c;xh 5 .      

rLg, hf] Hofb} Go"g pTkfbgdf ug]{df t/ cTolws vktdf ug]{df k5{, p;nfO{ b}lgs &$=* nfv Aof/]nsf] Go"gtf b]lvG5 cyf{t p;nfO{ k|ltlbgsf] nflu &) s/f]8 %@ nfvsf] t]n cfoft  ug{'kg]{ x'G5 . o;}u/L, hfkfg / blIf0f sf]l/of h:tf /fi6«df pTkfbg Hofb} Go"g 5 hjsL vkt clt pRRr . ptf, ?;sf] pTkfbg Hofb} a9L 5 vktsf] t'ngfdf h;n] ubf{ ToxfF b}lgs &!=! nfv Aof/]n a9L x'G5 . ?;sf] cy{tGq t]ndf a9L lge{/ klg 5 h;nfO{, csf]{ ?kdf, xlyof/ agfP/ cd]l/sL v]dfsf /fi6«x? n] o'qm]g o'4df ?;nfO{ GofSg p;sf] t]n cd]l/sL v]df /fi6«n] glsGg] nufotsf aGb]h nufPsf 5g . ?;sf] h:t} l:ylt ;fpbL / s'a}tsf] t]n pTkfbg / pkef]usf] 5, h;nfO{ lnP/ a]nfa]nfdf cd]l/sf] / rLgsf] kIf ljkIfsf] /fhgLltn] ljZj ttfpg] u5{ .  

tflnsf @M vlgh t]nsf] !) k|d'v pTkfbs / pkef]Qmf /fi6«x?, @)@! ->f]tM cfO{ O{ P_

!) k|d'v vlgh t]n pTkfbs, @)@!			!) k|d'v vlgh t]n pkef]Qmf, @)@!
b]z	!) nfv Aof/]n k|ltlbg	k|ltzt -s"n ljZj_	b]z	!) nfv Aof/]n k|ltlbg	k|ltzt -s"n ljZj_
;+o'Qm /fHo cd]l/sf	!*=!*	@)=@@	;+o'Qm /fHo cd]l/sf	!(=(^	@!=@
;fpbL c/a	!)=*$	!@=)^	rLg	!@=$&	!#=#
?;	!)=&*	!!=((	ef/t	$=%@	$=*
Sofgf8f	%=%^	^=!*	hfkfg	#=*(	$=)
rLg	$=((	%=%%	¿;	#=^&	#=(
O{/fs	$=!%	$=@^	;fpbL c/a	#=@(	#=%
;o'Qm cf/a O{ld/]t	#=&(	$=@@	a|flhn	@=(^	#=!
a|flhn	#=^(	$=!)	blIf0f sf]l/of	@=%*	@=&
O{/fg	#=$^	#=*%	hd{gL	@=$^	@=^
s'a}t	@=&@	#=)#	Sofgf8f	@=$$	@=^
k|d'v !) /fi6«sf] s"n	^*=*@	&&=*@	k|d'v !) /fi6«sf] s"n	^)=*!	^!=*
s"n ljZj	*(=(	!))=)	s"n ljZj	($=!	!))=)

 

o'qm]g o'4df hj cd]l/sL v]df /fi6«x? n] ?;L t]n alx:sf/ u/] . ljZj /fhgLlt o;sf/0f klg tfTof] lsgls o; alx:sf/ n] cd]l/sL v]df /fi6«x? df t]n dxFuf] eof] / cfly{s dGbL z'? eof] . clxn] cd]l/sL v]df/fi6«x? ;+u;+u}, ljZjel/g} cfly{s dGbL b]lvg yfn]sf] sf/0f of] klg xf] .  ptf, o;} t]n /fhgLlt n] laZj ljeflht klg ag]sf] 5 . rLg / ef/t h:tf /fi6«x?, hf] cd]l/sL v]df /fi6« xf]Ogg, ?; af6 ;:tf] b/df t]n lsGgyfn] . clxn] o'qm]g o'4 dGy/ ePsf] cfef; x'b}5 / o;n] hGdfPsf] t]n /fhgLlt klg dGy/ x'b}5 .  o;}sf] kl/0ffd:j¿k xf]nf xfn} rLgsf /fi6«kltn] ;fpbL nufotsf b]zsf] e|d0f df lg:s]sf 5g . ;fpbL c/a, cd]l/sL v]dfsf] a9L lgs6tf /fVg] pTkfbs /fi6« dWw] xf] . rLgsf] of] s'6gLltnfO{ cfkm'nfO{ o:tf pTkfbs /fi6«sf] glhs g} /x]sf] ;+b]z lbg ul/Psf] rLgL s'6gLlt elg/lxPsf] 5 .  

o:tf a9L t]n rflxg] /fi6«x? hf] cd]l/sL v]dfdf 5g, pgsf] rfxgf lgjf{b ?kdf t]nsf] cfk"lt{ eO{/xf]; eGg] 5 hjsL t]n a9L pla|g] vf8L /fi6«x? / ?; cfˆgf] t]nsf] d'No a9f];\ eGg] / cem o;nfO{ o'4 cZqsf] ?kdf k|of]u ug{ ;lsof]; eGg] rfxgf /xG5g . o;} t]n cZqsf]  k|of]u c/a–O;|fOn o'4, s'j}t–O/fs o'4 h:tfdf ;d]t b]lvPsf] lyof] . cf]k]sn] klg a]nfa]nfdf o;} c:qsf] k|of]u u/]/ ;+;f/nfO{ cfˆgf] k|efjdf kfg]{ sf]lz; ug]{u/]sf] 5, eg] cd]l/sL v]df /fi6«x?n] klg ;+;f/el/ o;}sf] lgx'df b]z–b]z h'wfpg] u/]sf cg]sg pbfx/0fx? 5g . o;l/ x]bf{, cfpbf b'O{ tLg b;s ;Dd t]n /fhgLlt ljZjsf] k|d'v /fhgLltsf] ?kdf g} /lx/xg] b]lv5 hj ;Dd rdTsfl/s ?kdf a}slNks phf{sf] k|of]u ug]{ ;xh, e/kbf]{ / ;:tf] lasNk la1fg / k|ljlwn] ljZjnfO{ lbg;Sg] 5}g . cfzfu/f} o:tf] lj1fgsf] rdTsf/ ljZj n] rf8}+g} b]Vg kfpg] 5 / vlgh t]n / sf]O{nf h:tf jftfj/0f k|w'if0f ug]{ tTj af6 ljZjn] 5'6sf/f kfpg]5 / ;fy} ljZjn] t]n /fhgLlt af6 klg d'lQm kfpg]5 .